Nadwaga i otyłość to najpoważniejsze choroby cywilizacyjne naszych czasów. Choroby układu krążenia, udary, zawały, cukrzyca, niesprawność ruchowa to tylko część schorzeń wywoływanych nadmiarem kilogramów. Ludzie otyli żyją krócej – to nie jest slogan reklamowy, to twierdzenie naukowe znajdujące poparcie w licznych badaniach i eksperymentach.
Nie bez znaczenia jest również negatywny wpływa nadwagi na konstrukcję psychiczną człowieka. Wprawdzie zmagający się z nadwagą często są wesołymi, otwartymi, sympatycznymi ludźmi, to jednak ich poczucie wartości, samoocena często cierpią z powodu odmiennego wyglądu. Nic tak nie niszczy godności kobiety, jak kasujący wzrok ekspedientki i wypowiedziana uwaga w stylu: „Nasz sklep Pani rozmiarów nie sprzedaje”.
Odchudzanie, mimo tego, że jest żmudne, trudne, nieprzyjemne często staje się udziałem milionów ludzi na całym świecie.
Każdy podejmujący decyzję o zrzuceniu wagi powinien przede wszystkim zasięgnąć porady lekarskiej. Lekarz oceni stan organizmu i podpowie, jaka metoda odchudzania będzie najlepsza i przy tym nieszkodliwa dla zdrowia pacjenta.
Kolejnym ważnym elementem skutecznej walki jest zrozumienie podstawowych mechanizmów, na których opiera się biofizyka procesów zachodzących w ludzkim organizmie. Najważniejszym pojęciem wartym przyswojenia jest bilans energetyczny.
Aby prawidłowo funkcjonować człowiek musi jeść. Ważne jest co je oraz ile je – pożywienie dostarczane do organizmu musi być zbilansowane pod względem jakości i ilości. Ilość decyduje właśnie o bilansie energetycznym. W ciągu doby należy dostarczyć minimum energii na podstawowe procesy życiowe, oraz takiej porcji energii, która zabezpieczy każdą inną działalność. Jeśli jemy zbyt dużo, dostarczamy organizmowi porcji energii, która przekracza zapotrzebowanie i niewykorzystana zamieni się w tkankę tłuszczową. Waga pójdzie w górę. Jeśli dostarczymy kalorii zbyt mało, albo zwiększymy aktywność fizyczną organizm zużyje odłożone zapasy – waga pójdzie w dół! Receptą na prawidłową wagę i piękną figurę jest więc dostarczanie tylko takiej ilości pożywienia, czyli energii, jaką wykorzystamy. Każda nadwyżka kalorii oznacza dodatkowe pokłady tłuszczu.
Zbilansowanie energetyczne to jedno, a jakość pożywienia to kolejna ważna cecha diety człowieka. Aby prawidłowo funkcjonować należy dostarczać w pożywieniu różnorodnych składników pokarmowych, minerałów i witamin. Dla przykładu jeśli będziemy jeść kapustę, to zapewnimy organizmowi dużą dawkę witaminy C, A, B, K, E oraz minerałów: potasu, siarki, żelaza, manganu, fosforu, Wydaje się, że to samo zdrowie. Ale są jeszcze składniki pokarmowe – kapusta ma niewiele węglowodanów, trochę białka roślinnego i w ogóle nie ma tłuszczu. Jeśli więc dania z kapusty nie będą zawierać tłuszczu, witaminy A, K, E nie zostaną w ogóle przyswojone, gdyż są one z grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
Na tym właśnie polegają szkodliwe, jednostronne diety, które nie dostarczają wielu potrzebnych składników. Są to diety dość skuteczne, ale mogą wywołać wiele niepożądanych działań. Stosować je można tylko przez kilka – kilkanaście dni w odstępach kilkumiesięcznych.
Wśród składników pokarmowych najbardziej sprzyjających utrzymaniu prawidłowej sylwetki na poczesnym miejscu znajduje się błonnik. Nazywa się go inaczej włóknem pokarmowym, a jest on tym, czego nasz układ pokarmowy nie strawi. Błonnik to między innymi celuloza, pektyny, kutyna i inne części roślin, których nasz układ trawienny nie jest w stanie rozpuścić. Błonnik jest swego rodzaju wypełniaczem, substancją balastową, która pęczniejąc wypełnia żołądek i tym samym zmniejsza uczucie głodu. W jelitach błonnik działa jak szczoteczka, która wymiata treść jelit i przesuwa ją do przodu. Starając się ustalić zależność: błonnik a odchudzanie, poszukując wpływu błonnika na trawienie dochodzimy do wniosku, że błonnik jest najlepszym składnikiem wspomagającym każdą dietę odchudzającą.
Diety oparte na dużej ilości błonnika nie męczą tak jak inne – osoby odchudzające się nie czują głodu. Zjedzenie łyżki otrębów i popicie jej wodą powoduje wypełnienie żołądka w ciągu kilku minut. Do centralnego ośrodka nerwowego żołądek wysyła sygnał informujący o nasyceniu, więc nie odczuwa się łaknienia.
Błonnik jest również zbawienny, bo przeciwdziała zaparciom. Skutkiem ubocznym wielu diet jest problem z wypróżnianiem. Zbyt mała ilość jedzenia powoduje spowolnienie działania jelit. Ratunkiem jest dostarczenie zwiększonej porcji błonnika. Warto przy tym zapamiętać, że błonnik można jeść niemal bezkarnie – czysty błonnik ma minimalną, niemal zerową wartość energetyczną.
Przy restrykcyjnych dietach znacznie ograniczających spożywane kalorie konieczne jest stosowanie suplementów zawierających błonnik. Można również dostarczać błonnik w warzywach i owocach. Najlepiej jeść marchewkę, jabłka, kapustę, buraczki, kalafior, brokuły. Dużo błonnika ma soja a także ciemne pieczywo żytnie.
Produkty zawierające dużo błonnika warto jeść nawet wówczas gdy nie musimy się odchudzać i jesteśmy zupełnie zdrowi. Błonnik ochronić nas może przed chorobami nowotworowymi żołądka i układu wydalniczego.